Ortaklığın Giderilmesi Davası
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI
1) PAYLAŞMAYI KİMLER İSTEYEBİLİR?
Paylaşmayı isteme hakkı, miraşçılardan her biri, sözleşme veya kanun gereğince ortaklığı sürdürmekle yükümlü olmadıkça, her zaman mirasın paylaşılmasını isteyebilir.
2) ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI SÜRECİ
Ortaklığın giderilmesi davasının halk arasında sıklıkla kullanılan adı İZALEİ ŞÜYU davasıdır.Ortaklığın giderilmesi davası paylı mülkiyet veya el birliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallar için açılabilen için açılabilen bir dava türüdür. Özellikle mirasçıların, miras kalan taşınmazlar üzerindeki el birliği mülkiyetini sona erdirmek için açtığı davalardır.
Paylaşma ( ortaklığın/paydaşlığın giderilmesi) davaları ancak paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi taşınmazlar için söz konusudur.Ferdi mülkiyete konu taşınmazlar için paydaşlığın giderilmesi davası açılamaz. Paylaşma davası kural olarak paydaşlara tanınmış yenilik doğuran bir haktır.
Paylı ve el birliği mülkiyeti hükümlerine tabi taşınır ve taşınmaz mal ve haklar ile ilgili paylaşma, ortakların oy birliği ile yapacakları sözleşme ile yapacakları sözleşme ile veya mahkeme kararı ile olur.Mahkeme pay miktarı ve paydaş adedi imkan veriyorsa talep halinde aynen taksim, aksi takdirde, satılarak satış bedelinin ortaklara/paydaşlara dağıtılması şeklinde satış yoluyla taksim olarak paylaşmaya karar verir.
Paylaşma davasının sonuçlanması ile birlikte mülkiyetten ferdi mülkiyete geçilir. Ortaklığın/paydaşlar arasındaki hukuki ilişki bu dava ile sona erer.Paylaşma davaları paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda ortaklar/paydaşlar arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paylaşma davalarına konu olan taşınmazlar tapu kütüğüne kayıtlı bulunan taşınmazlardır.Tapu kütüğüne kayıtlı bulunmayan taşınmazlar hakkında ortaklığın/paydaşlığın giderilmesine karar verilemez.Öncelikle söz konusu taşınmazın tapu kütüğüne tescilinin sağlanması ve ondan sonra davaya devam edilmesi gerekir.
Gemiler, sicile kayıtlı bulunan gemiler ve sicile kayıtlı bulunmayan gemiler olarak iki kategoride değerlendirilir. Sicile kayıtlı bulunan gemiler taşınmaz mal hükmündedir. sicile kayıtlı bulunmayan gemiler ise, taşınır mal hükmündedir.Ayrıca taşınır mallar veya haklar üzerindeki el birliği veya paylı mülkiyette ortaklığın/paydaşlığın giderilmesi davası yolu ile olur.
3) ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA AYNEN TAKSİM MÜMKÜN DEĞİL İSE;
Taşınır mallar da taşınmaz mallar gibi öncelikli olarak aynen(bölme) , aynen taksimin mümkün olmaması durumunda ise satış yolu ile ortaklığın giderilmesine karar verilir.Bir kimsenin normal telefon veya cep telefonu kullanma hakkı, kablolu yayın hakkı, internet kullanım hakkı vesaire ortaklığın giderilmesi davasına konu olabilir.Ayrıca. kıymetli evraklar ile ilgili olarak da ortaklığın giderilmesi davası açılabilir. Bunlar öncelikle aynen taksim yoluna gidilir, aynen taksim mümkün değilse satış yolu ile ortaklığın giderilmesine karar verilir.
Nakit para söz konusu olduğunda ortaklığın giderilmesi davası açmaya gerek yoktur. Hissedarlar nakit parayı hisseleri oranında paylaşırlar. Miras bırakanın vefatı ile mirasçılara kalan herhangi bir banka şubesinde mevduat hesabında bulunuyorsa, mirasçılar önce sulh hukuk mahkemesinden mirasçılık belgesi çıkarırlar daha sonra miras bırakanın son yerleşim yeri olan vergi dairesine veraset intikal beyannamesi verirler.Daha sonra mirasçı olduklarını gösterir mirasçılık belgesi ve nüfus cüzdanları ile hep birlikte ilgili banka şubesine müracaat ederek miras yolu ile intikal eden paranın hisseleri oranında kendilerine ödenmesini talep ederler.
4) İZALE İ ŞUYU (ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ) DAVASI NE KADAR SÜRER?
Dava dilekçesinin davalılara tebliğinden ve davalılardan gelecek cevap dilekçelerinden sonra iyi takip edilen bir ortaklığın giderilmesi (İzale i Şuyu) davası 3 ay gibi bir sürede sonuçlanır. Bununla birlikte Izale i şuyu davasında tüm aşamaların sonuçlanarak satışın gerçekleşmesi yaklaşık 8 ay gibi bir süre alır.