Trafik Kazalarında Manevi Tazminat
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesinde; Trafik kazası, karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olan olaylardır.
Yani bir trafik kazası, Ölümlü trafik kazası, yaralamalı trafik kazası veya sadece Maddi zararlı trafik kazası olarak adlandırılır.
Ölümlü Trafik Kazasında ve Yaralamalı Trafik Kazasında Manevi Tazminat
Her şeyden önce şu hususu belirterek başlayalım; beden bütünlüğü kavramı Sadece fiziki bütünlüğü değil, ruhsal bütünlüğü de kapsar.
Ruhsal Bütünlüğü Zarar Gören Kişi
Genel düzenlemeye göre, haksız fiil sonucu kişi yaralanmışsa bu yüzden doğan manevi zararın da tazmin edilmesi talep edilebilir.
Ağır Yaralanan Kişinin Mirasçıları
TBK.56 2. fıkrada bedensel bütünlüğünün zedelenmesi yani yaralanması halinde sadece zarara uğrayan kişi için değil onun yakınlarının da bu zararın ağır olması koşuluyla yani Ağır yaralı Olması koşuluyla manevi zararlarının tazmin edilmesini kabul etmiştir.
Zarar Gören Kişinin veya Yakınların Mirasçıları
Türk Medeni Kanunu ‘manevi tazminat istemi miras bırakan tarafından ileri sürülmüş olmadıkça mirasçılara geçmez’ der.Yani miras bırakanın yakınlarının manevi tazminat talebinde bulunması için miras bırakan ölmeden önce manevi tazminat talebinde bulunmuş olmalıdır.
Ölümlü Trafik Kazalarında Manevi Tazminat Talebinde Bulunabilecek Olanlar
Ölen kişinin anne ve babası öz ve üvey olması fark etmeksizin manevi tazminat talebinde bulunabilir.Ölen kişinin eşi de resmi evlilikleri bulunsun veya bulunmasın, aralarındaki manevi bağdan dolayı manevi tazminat talep edebilir.Ölen kişinin çocukları ve kardeşleri doğal olarak ölenin en yakın ve ailesidir dolayısıyla manevi tazminat talep edebilirler,TBK’nın 56.maddesine göre ölüm nedeniyle manevi tazminat alabilmek için kan ve sıhri hısımlık şart değildir.Önemli olan ölenle çok yakın ve içtenlik taşıyan duygusal bir bağlılığının bulunmasıdır.Eğer ispatlanabilirse duygusal bir bağlılık varsa ölen kişinin nişanlısı ve evlatlığı manevi tazminat talep edebilir.Nişanlı ile evlatlık çocuklar gibi ölen kişinin diğer yakınları, teyze, hala, enişte, dayı,yenge amca, kayınvalide, yeğen, kayınpeder gibi kişiler, ölen kişi ile aralarındaki duygusal bağı kanıtlayabilirse manevi tazminat talep edebilirler.
Trafik kazalarında tazminat ödemek durumunda olabilecek kişi,kazada kusurlu olması bakımından aracı kullanan kişi,aracın sahibi,aracı işleten kişi ve sigorta şirketidir.
Sigorta şirketi burada müteselsil sorumludur ve sadece maddi tazminattan sorumludur. Ancak manevi tazminatta sözleşme ile sigorta kapsamına alınmışsa manevi tazminattan da sorumludur.
Ölümlü ve yaralamalı trafik kazalarında manevi tazminat konusunda hakimin takdir yetkisi çok geniştir.Hakimler karar verirken talep edilen manevi tazminat miktarı ile yakınının ölümünden veya yaralanmasından duyulan acı ve elemi dengelemeli, uygun manevi tazminat miktarına karar vermelidir.