Boşanma Davalarında Maddi Tazminat
Boşanma davalarında maddi tazminata karar verilebilmesi için:
- Tarafların boşanmalarına karar verilmesi,
- Maddi tazminat isteyen tarafın boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kusurunun olmaması veyahut daha az kusurunun olması,
- Kusursuz veya daha az kusurlu tarafın, boşanma yüzünden mevcut ya da beklenen menfaatlerinin zedelenmiş olması gerekir.
Maddi Tazminat Boşanmanın Eşlerle İlgili Mali Sonuçlarından Biridir
Kusursuz eşin mali dünyasında oluşan azalmaları tamamlama yükümlülüğünü devlet kusurlu davranışlarıyla boşanmaya sebep olan eşe yüklenmiştir.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu m.174 f.I hükmüne göre mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.
Eşit Kusurlu Eş Maddi Tazminat Alamaz
Kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyen eş,eşit kusurlu ise maddi tazminat istemi reddedilir.Bunun yanında Akıl hastası eş maddi tazminat alabilir.
Boşanma kararı bir Türk mahkemesinden verilmiş ise kusur belirlemesi için ilgili dava dosyası incelenmelidir.Başka bir anlatımla boşanma hükmü Kesinleşmişse gerekçesi kusur durumu açısından belirleyicidir.
Tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararı tenfiz edilmiş ise o mahkemenin tespit ettiği kusur Türk Mahkemesini de bağlar.
Hakim Tarafından Belirlenir
Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu tarafa verilecek uygun maddi tazminatın konusu zarar,kural olarak aile mahkemesi hakimi tarafından belirlenmelidir.
Gerekirse Bilirkişi İncelemesi Yaptırılır
Aile mahkemesi hakimi gerek gördüğü takdirde maddi tazminat miktarının belirlenmesi için bilirkişi incelemesine başvurmalıdır.Özellikle belirtilmelidir ki aile mahkemesi hakimi maddi tazminat miktarını belirlerken kişisel bilgisine ve varsayıma dayanarak karar veremez.
Aile mahkemesi hakimi maddi tazminat isteyenin evlilik birliği sebebiyle var olan mevcut menfaatlerini ve maddi tazminat isteyenin evlilik birliği sebebiyle beklenen menfaatlerini belirlerken tarafların;
- Yaşlarını,vergi kayıtlarını
- Evlilik sürelerini,yatırım olanaklarını
- Ekonomik ve sosyal durumlarını,
- Sosyal güvenliklerinin bulunup bulunmadığını,
- Yaşadıkları çevreyi ve koşullarını,
- Mesleklerini ve çalışma koşullarını,
- İş bulma olanak ve olasılığını,fiziksel ve bedensel sağlık durumlarını
- Mal rejimi tasfiyesinde doğan haklarını
- Yeniden evlenebilme şanslarını
- Kişisel birikim ve yeteneklerini,olası yaşam sürelerini
- Sosyal haklarını dikkate almak zorundadır.
Uygun Miktara Hükmedilebilir
Hakimin hükmedeceği maddi tazminat destekten yoksun kalma durumundaki gerçek tazminat değil, uygun göreceği miktardır.
Hükmedilecek maddi tazminat zararın tamamını karşılamak zorunda değildir.
Maddi tazminata hükmedilebilmesi için bir maddi tazminat isteğinin olması ve isteğin belirsiz olmaması gerekmektedir.
Tazminata isteyen, bilmeden de olsa yetersiz miktarda maddi tazminat istemişse kural olarak sonradan bunu artıramaz ve boşanma davasında istenilmiş olan maddi tazminat hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmeli ve istek aşılmamalıdır.
Maddi Tazminatın Ödenme Biçimi
Maddi tazminat toptan ödenebilir,irat (dönemsel gelir) biçiminde ödenebilir,ayın (mal) olarak ödenebilir.
Maddi tazminatta anlaşma yoksa yabancı para ile ödeme yapılamaz.
Maddi tazminatta taksitlerle ödeme yapılamaz.
Maddi Tazminatın Miktarı Sonradan Değişebilir
Dönemsel gelir biçiminde ödenen maddi tazminatı gerektiren neden ortadan kalkarsa ya da önemli ölçüde azalır veya borçlunun mali gücü önemli ölçüde eksilirse aile mahkemesi hakimi dönemsel gelirin durumuna göre;
Kaldırılmasına,
Artırılmasına
Ve indirilmesine karar verebilir.